Piątek, 19 kwietnia 2024 r. imieniny: Alfa, Leonii, Tytusa
Piątek III tygodnia okresu wielkanocnego
Katedra na żywo
Fundusze europejskie
Wydział Wychowania Katolickiego
Wydział Duszpasterstwa Rodzin
Ochrona dzieci i młodzieży
Duszpasterstwo ministrantów
Archidiecezjalne forum pastoralne
Apostolat Chorych
Tematy:
Tematy: Kościół lokalny (111)
| Szczecin (103)
| Abp. Andrzej Dzięga (93)
| bp Henryk Wejman (28)
| Marsz dla Życia (26)
| Światowe Dni Młodych (22)
| Seminarium Duchowne (17)
| życie konsekrowane (13)
| Ojciec święty (11)
| Noc Konfesjonałów (11)
| rekolekcje (8)
| Jan Paweł II (7)
| sanktuarium (7)
| rekolekcje dla małżeństw (6)
| duszpasterstwo rodzin (6)
| Ewangelizacja (5)
| studenci (5)
| Tydzień Słowa Bożego (4)
| studium Pisma św. (3)
| Caritas (3)
| Miłosierdzie (2)
| Maryja (2)
| Liturgia (2)
| Psalmy (2)
| młodzież (2)
| Muzyka Kościelna (2)
| Tydzień Biblijny (2)
| szkoła biblijna (1)
| Narodowy Dzień Czytania Pisma Świętego (1)
| Centrum Formacji Biblijnej (1)
| Hymn Trzech Młodzieńców (1)
| katechumenat (1)
| Rokitno (1)
|
Polecamy:
Home
Uroczystości 350. rocznicy przeprawy Hetmana Stefana Czarnieckiego pod Gryfinem
W poniedziałek, 30 listopada br., w Gryfinie, z udziaem Biskupa Kopenhagi, miały miejsce uroczyste obchody 350. rocznicy przemarszu wojsk Stefana Czarnieckiego, które 7 października 1659 r., pod Gryfinem, przeprawiły się przez Odrę, powracając z Danii.
Zobacz galeria zdjęć
Był to powrót ze zwycięskiej wyprawy przeciwko wojskom króla szwedzkiego Karola X Gustawa. Stefan Czarniecki, wojewoda ruski i późniejszy hetman polny koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wsławił się wówczas m. in. zwycięskim szturmem na twierdzę Koldyngę i brawurową przeprawą podległej mu dywizji na wyspę Als. Ranga tej wyprawy i waleczność wojsk pod dowództwem Stefana Czarnieckiego sprawiły, że temu wydarzeniu została poświęcona jedna ze zwrotek hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Uroczystości rozpoczęła sesja historyczna Rady Miasta Gryfino, po której, w kościele pw. Narodzenia NMP w Gryfiniezostała odprawiona Msza Święta w intencji Chrześcijańskiej Jedności Narodów Współczesnej Europy. Liturgii przewodniczył Arcybiskup Andrzej Dzięga, Metropolita Szczecińsko-Kamieński, a homilię wygłosił Biskup Kopenhagi Czesław Kozon. Na zakończenie poświęcono i odsłonięto tablicę upamiętniającej 350. rocznica przemarszu wojsk Hetmana Stefana Czarnieckiego
Stefan Czarniecki w Danii 1658-1659 – rys historyczny
Po wstąpieniu na tron szwedzki Karola X Gustawa (1654r.), Szwecja zintensyfikowała swoje dążenia ku umocnieniu swej pozycji w zapewnieniu sobie hegemonii w panowaniu nad Bałtykiem. W grudniu tego samego roku, rozważano w Sztokholmie wojnę przy pomocy zaciężnych wojsk z Niemiec: -albo z Polską albo z Danią. Pretensje Jana II Kazimierza Wazy do korony szwedzkiej sprawiły, iż widziano w Rzeczpospolitej potencjalnego wroga.
Wojska Karola X Gustawa wkroczyły zatem na teren Polski w lipcu 1655 roku. Posunięcie to spowodowało, że Dania stała się oczywistym sprzymierzeńcem Rzeczpospolitej. W Kopenhadze rozumiano dobrze, że po zwycięstwie nad Polską przyjdzie kolej na Danię. W maju 1655 roku. wysłał Jan II Kazimierz swojego posła Henryka Canasillesa do Fryderyka III, który miał nawiązać bliższą łączność i współpracę z Danią. Przebieg II Wojny Północnej obserwowany był w Danii z dużym niepokojem, gdyż było oczywistym, że Szwecja będzie chciała przejąć pełną kontrolę nad całym handlem bałtyckim i pozbawić Danię dochodów z ceł.
Karol X Gustaw odnosił zwycięstwo za zwycięstwem. Kolejne twierdze Rzeczypospolitej kapitulują przed nim, a w listopadzie 1655 roku większa część armii przechodzi na stronę króla szwedzkiego.
Wkroczenie (1656/1657) na teren Rzeczpospolitej wojsk księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego, sojusznika Karola X Gustawa spowodowało, że Dania postanowiła rozpocząć wojnę ze Szwecją. Oceniano, że Szwecja będzie mogła wyprowadzać z Polski armię liczącą co najwyżej 6000 żołnierzy. Przewidywano, że cesarz wystąpi także militarnie przeciwko Szwecji jak również elektor brandenburski zmieni dotychczasowy front.
Król Danii, Fryderyk III, podpisał traktat polsko-duński 28 lipca 1657 roku, a Jan II Kazimierz ratyfikował go 6 września 1657 roku. W traktacie była mowa, że jeżeli Szwedzi opuszczą ziemie polskie i uderzą na Danię, wówczas król polski wyśle do Danii odpowiednio silny korpus wojskowy. Król szwedzki świadomy, że nie może opanować całej Rzeczpospolitej, szybko przemieścił część wojsk na Jutlandię i w stosunkowo krótkim czasie i bez większego trudu, opanował cały półwysep. Fryderyk III był przekonany, że będzie mógł się bronić na wyspach, ale został zupełnie zaskoczony przez pogodę i odważne strategiczno-wojskowe posunięcie Karola X Gustawa.
Ostatecznie Karol X Gustaw zaskoczył Duńczyków, którzy nie byli przygotowani do obrony na Zelandii i zmusił ich do zawarcia dnia 26 lutego 1658 roku traktatu w Roskilde, który przekazał Szwecji całą południową część półwyspu Skandynawskiego, Bornholm i Trondheim. Król szwedzki mający plany całkowitego podporządkowania sobie Danii rozpoczął rok później drugą wyprawę, która napotkała już wtedy na zdecydowany opór w Kopenhadze.
W tych okolicznościach należy rozumieć ponaglający list Fryderyka III do Jana II Kazimierza z dnia 20 września 1657 roku, z prośbą o natychmiastową pomoc militarną. Jan II Kazimierz wysłał dywizję pod dowództwem Stefana Czarnieckiego, który razem z oddziałami elektorskimi, miał wzmocnić siły duńskie na Jutlandii.
Pierwsza próba odsieczy miała miejsce pod koniec października 1657 roku, ale ze względu na fatalną pogodę utknęła na Pomorzu Zachodnim. Obfite deszcze uniemożliwiły przekroczenie Piany (Penne- trzecie ujście Odry do Bałtyku obok Świny i Dziwny).
Stefan Czarniecki stacjonując w Pelplinie otrzymał 9 września 1658 roku list od króla polskiego i elektora, aby ruszał ponownie z pomocą wojskową do Danii. Dywizja liczyła 4500-5000 żołnierzy.
Dnia 24 września wojsko wkroczyło do Marchii Brandenburskiej i dnia 25 września przekroczono Odrę po moście pomiędzy Górzycą a Kostrzynem.
Dnia14 grudnia 1658 roku odbyła się przeprawa na wyspę Als i walka o Sønderborg, którą wspomina trzecia zwrotka polskiego hymnu narodowego:
„Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla Ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.”
Po szwedzkim zaborze,
Dla Ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.”
Pomiędzy siódmą a ósmą rano przybyły oddziały Czarnieckiego w sile: chorągiew kozacka królewska-180 koni, Czarnieckiego- 140 koni, Wacława Leszczyńskiego -130 koni, Franciszka Myszkowskiego 130-koni, wołoska -80 koni oraz 120 dragonów. Wojska elektora liczyły ok. 5000 piechoty i artyleria. Były także 4 duńskie okręty wojenne pod dowództwem wiceadmirała Petera Bredala. W Sønderborgu znajdowało się 1800 żołnierzy szwedzkich, którymi dowodził generał Rütger von Ascheberg.
Najpierw w małych łodziach przeprawiła się elektorska piechota, ale silne szańce szwedzkie stawiały skuteczny opór. Stefan Czarniecki postanowił przeprawić jazdę. Kazał zgromadzić małe promy i łodzie oraz rozkulbaczyć konie. Wojsko umieszczono na łódkach a konie płynęły obok łodzi. Temperatura wynosiła ok. 2-4 °C, a szerokość pomiędzy brzegami to 400-500m. Cała przeprawa odbywała się ok.2 kmna północ od zamku Sønderborg (w tym rejonie jest dzisiaj drugi bardzo wysoki most). Odziały Czarnieckiego rozbiły piechotę i jazdę szwedzką, która przybyła z pomocą swoim jednostką, a następnie zmusiły Szwedów do wycofania się i zamknięcia się w zamkach: Sønderborg i Nordborg.
Przystąpiono do oblężenia zamku w Sønderborgu. Ogień otworzyła artyleria z przeciwnego brzegu oraz duńskie okręty wojenne. Niespodziewanie 15 grudnia przypłynęły szwedzkie okręty, które zaatakowały duńskie jednostki. Podczas walki zginął wiceadmirał Peter Bredal i Duńczycy odpłynęli do Flensburga. Szwedzi podjęli ostrzał okolic zamku z dział okrętowych, ale artyleria nadbrzeżna zmusiła ich do odwrotu. Zapowiadało się długie oblężenie, gdyż Ascherberg odmawiał kapitulacji. Jednak w nocy z 16ego na17tego grudnia Szwedzi ewakuowali całą załogę okrętami wojennymi, prawdopodobnie za wiedzą samego króla Karola X Gustawa.
Wojska polskie skierowały się następnie do Nordborga, który został zdobyty 18 grudnia, a już 24 oddziały były w Haderslev. Natomiast rankiem 25 grudnia zdobyto zamek w Kolding. Od 7 lutego 1659 roku kwatera Stefana Czarnieckiego została przeniesiona do Aarhus, a ostatnia twierdza – Fredericia padła 27 maja 1659 roku. Szwedzi zrezygnowali z dalszej obrony i opuścili Jutlandię na łodziach ewakuując się na Fionię.
Dnia 27 sierpnia 1659r. wojska Rzeczpospolitej opuściły Aarhus udając się do ojczyzny. Dnia 28 września rozdzieliły się wojska alianckie. Stefan Czarniecki ze swoją dywizją udał się do ojczyzny poprzez Demmin, Treptow, Fredland, Passewalk. Odrę przekroczono koło Gryfina, kierując się następnie do Dolic.
W swojej monografii Stefan Czarniecki 1599-1665”. Warszawa 1963, prof. Adama Kerstena nie ma wątpliwości, co do pobytu hetmana Czernieckiego w Gryfinie. Podaje miejsce przekroczenia Odry koło Schwetz (trudno powiedzieć co to za miasto zapewne Schwedt), ale załączona mapka pokazuje drogę. Jest tam oczywiście także błąd drukarski podano Gryfice zamiast Gryfino. Zatem prof. Kersten na tylko wątpliwość co do przekroczenia Odry.
Jego ustalenia koryguje najpierw prof. E. Opitz pisząc wyraźnie ” Während seine Truppen bei Greifenhagen die Oder überschritten, besuchte der General das österreichische Lager vor Stettin.“ S. 256-257. Odrę przekroczono koło Gryfina i generał Stefan Czarniecki odwiedził obóz austriacki przed Szczecinem. Zapewne chodzi o Szczecin Dąbie.
Podobnie, w książce „Polska a Dania XVII-XXw”, podaje prof. W.Czapliński, że Odrę przekroczono koło Gryfina (s.313).
Wszystkich rekordów:
Polecane:
Marsz dla Życia 2024
W niedzielę 14 kwietnia 2024 r., z Jasnych Błoni w Szczecinie do Bazylika Archikatedralnej przeszedł Marsz dla Życia pod hasłem: "Życie nie zna granic". Uczestnicy nieśli przepisany na płótno dokument papieski, adhortację Jana Pawła II "Ecclesia in Europa". Na zakończenie Marszu, w Bazylice Archikatedralnej, uczestniczący w Marszu administrator apostolski, Biskup Zbigniew Zieliński odprawiona Msza święta, z możliwością podjęcia Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego.
Zdjęcia: Małgorzata Machowska-Szewczyk
»
Słowo i życzenia Biskupa Zbigniewa Zielińskiego na Wielkanoc 2024
Słowo i życzenia Biskupa Zbigniewa Zielińskiego, Administratora Apostolskiego Archidecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, na Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego 2024.
»Liturgia Męki Pańskiej - Wielki Piątek 2024
W wielkopiątkowy wieczór Biskup Zbigniew Zieliński przewodniczył Liturgii Męki Pańskiej w Bazylice Archikatedralnej w Szczecinie. Centralnym punktem celebracji jest adoracja Krzyża Świętego, poprzedzona odśpiewaniem Pasji wg św. Jana Ewangelisty. Tego dnia nie sprawuje się Mszy świętej, a po liturgii, w uroczystej procesji, przenosi się Najświętszy Sakrament w monstrancji do symbolicznego Bożego grobu.
Zdjęcia: Jakub Józefowicz